Groepen 8 ‘De Toermalijn’ onder de indruk van ‘Crazy Horse’

ZEEWOLDE — ‘Crazy Horse’ is de titel van het boek dat dorpsgenoot Cees Steijger schreef over de B-17 Flying Fortress die op 21 februari 1944 neerstortte in het IJsselmeer. Het boek was aanleiding tot een leermodule in drie lessen voor de groepen 7/8 van het basisonderwijs, die deel uitmaakt van het cultuur-educatieve aanbod van Verbeelding&CO. Dinsdag 2 april kregen in dat kader de oudste leerlingen van KBS ‘De Toermalijn’ een ‘verhaalles’ en een ‘verwerkles’, waarmee vooruitgeblikt werd naar herdenken in mei. Het maakte indruk. 

Dat ‘Crazy Horse’ een rare naam is voor een vliegtuig, daarover waren de beide groepen 8 het roerend eens. “Een gek paard, wat heeft dat nou met een vliegtuig te maken?”, klonk het. Een korte uitleg volstond. “Een Sioux-indiaan die in dienst was van de Amerikaanse luchtmacht noemde de B-17 naar een beroemd opperhoofd; het is dus eigenlijk de naam van een indiaan.” Er volgde een uitleg over de massale bombardementen vanuit Engeland, die tot doel hadden de Duitse oorlogsindustrie lam te leggen. Met kaarten op het digibord die de situatie in West Europa anno 1944 precies weergaven werd duidelijk gemaakt hoe de reis van zo’n bommenwerper wel móest verlopen: over de Noordzee, over het IJsselmeer, over de Veluwe richting Duitsland, bommen afwerpen, en dan dezelfde weg terug. Van de vele duizenden vluchten liepen er ruim 200 rampzalig af: zij kwamen niet terug… 

In de ‘verwerkles’ die volgde gingen de leerlingen aan het werk met knutselhout en lijmpistool, om naar eigen inzicht een (propeller-)vliegtuig te bouwen. “Gebruik je fantasie!”, spoorde kunstenaar Rob van den Broek aan, die voor de gelegenheid was ingevlogen als vakdocent handvaardigheid. 

Fraaie creaties aan de meidentafel. - Zeewolde Actueel

Bij zijn werkzaamheden als o.a. (muziek-)instrumentbouwer gebruikt hij doorgaans allerlei soorten hout, in evenzoveel vormen en gedaanten. “Daar hou je natuurlijk altijd wat van over”, zegt hij lachend. “En weggooien, dat doen we niet! Je kunt er altijd nog wel wat mee, zoals je ziet.” 

Uitzoeken maar! - Zeewolde Actueel

Er wordt gretig gezocht en gegraaid in de bakken met blokjes, stokjes, wieltjes en wat niet al. “In alle maten verkrijgbaar!” Langzaamaan ontstaan kleine en grote fantasie-machines, soms naar voorbeeld op het digibord, vaak ook helemaal ‘uit het hoofd’. “Prachtig toch?”, grijnst Rob, helemaal in z’n element.         

“Zo’n lijmpistool is handig, maar brand je vingers niet!” - Zeewolde Actueel

De afsluiting van de lesmodule volgt later in april. Die zal zijn in de vorm van een fietstocht langs gedenkwaardige plaatsen, die betrekking hebben op de vliegtuigwrakken die na de ontginning van de polder op Zeewolder grondgebied zijn aangetroffen. Gezagvoerder Ralph W. Holcombe wist destijds zijn B-17 ‘Crazy Horse’ ondanks zware motorstoring nog zó lang in de lucht te houden dat neerstorten op bewoond gebied kon worden vermeden. Net voorbij Harderwijk, op de plek van het huidige RCN-terrein, stortte het toestel neer. “Ligt ie daar nog..?” Een logische vraag, maar nee. Dat er zorgvuldig moest worden opgeruimd, dat werd uiteindelijk goed begrepen. Een gedenkpaal is alles wat er te zien is. Maar dat letterlijk er even bij stilstaan, en herdenken wat er is gebeurd, heel goed en zelfs noodzakelijk is, dat was een wijze les die binnenkwam.